Wspólnoty wyobrażone: Konstruowanie tożsamości grupowych w średniowiecznej Europie – projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rzeczpospolitej Polskiej, nr 2012/07/B/HS3/00912

Zadaniem niniejszego projektu jest analiza różnego rodzaju narracji (utrwalonych w piśmie i w obrazie), które kształtowały tożsamości grupowe w średniowiecznej Europie. Nie stawiamy przy tym w naszych badaniach na pierwszym miejscu problemu realności i historycznej prawdy badanych źródeł już chociażby z tego powodu, że  interesujące nas struktury należą przeważnie do sfery tzw. “rzeczywistości wyobrażonej”. Interesuje nas zatem przede wszystkim  budowa fabularna oraz funkcje literackie i społeczne wybranych tekstów i obrazów;  zarówno jeśli chodzi o całość zawartych w nich wypowiedzi jak i poszczególne części.  Przykładów możliwych do analizy dyskursów jest stosunkowo dużo, dlatego konieczny jest wybór i skoncentrowanie się na pewnych obszarach i konkretnych narracjach. Selekcja jest przeprowadzana w oparciu o kilka założeń wstępnych: chodzi nam przede wszystkim o narracje społecznie reprezentatywne i wyraziste. Ważnym kryterium doboru tematów są oczywiście kompetencje i zainteresowania wykonawców projektu. Zależy nam na różnorodności – a więc obok analizy świadomości grup etnicznych chcemy zająć się tożsamością państwową i dynastyczną; nie pozostawimy jednak na boku sprawy budowy świadomości wspólnot klasztornych oraz lokalnych i zawodowych. Nasza uwaga powinna ponadto objąć kwestie pozabiologicznego postrzegania zadań i ról płci.

Całość prac nad projektem obejmuje trzy lata (06.2013-06.2016) i składa się z dwu części.

Pierwszym etapem realizacji projektu są prace analityczne, zbierające materiał badań szerszego kręgu naukowców i dyskusji prowadzonych podczas konferencji naukowej, która ma odbyć się w Lublinie w dn. 16-18.10. 2014 r. Przed uczestnikami tej częsci projektu nie stawiamy specjalnych ograniczeń tematów, czy rygorów metodologicznych. Publikacja artykułów po konferencji planowana jest na koniec pierwszej połowy roku 2015.

Dwa ostatnie lata pracy nad projektem – wymagające już ścisłej koordynacji zajęć i stałego kontaktu zainteresowanych, przeprowadzone zostaną przez Głównych Wykonawców, zapisanych w umowie grantu – zwieńczone zostaną monografią, której celem ma być zaproponowanie ogólnego modelu, jaki naszym zdaniem – jest to hipoteza badawcza – sterował budowaniem narracji, mających nadawać grupom społecznym porządek i spoistość, tłumaczyć racje ich istnienia, funkcje oraz jednocześnie definiować ich najbardziej  swoiste  cechy. Zakładamy przy tym, że wśród badanych narracji, posiadających oczywiście różne formy i struktury fabularne, da się jednak odnaleźć pewne wspólne cechy wynikające z ich tożsamości funkcjonalnej, czyli – inaczej mówiąc – z pełnienia podobnej roli dla społeczności je kreujących.